Categorie: "Basics voor besparen"

Basics voor besparen 7 – Budgetteren

Besparenblog Hmmm… budgetteren bij de Basics voor besparen? Is dat niet Besparen voor gevorderden dan? Misschien wel, en ik weet niet of er veel mensen zijn die echt met budgetten werken in hun privéfinanciën, maar juist als je wilt of moet besparen is het wel heel verstandig om met budgetten aan de slag te gaan. Niet zomaar in het wilde weg, niet een standaard uitgavenpatroon uit een boekje, maar afgestemd op jouw eigen situatie. Afhankelijk dus van hoe je gezin eruit ziet, hoe je woont, waar je werkt, wat voor vervoer realistisch is, welke dingen je belangrijk vindt en welke minder.

Nu ga ik hier maar niet in detail proberen uit te leggen hoe dat werkt, budgetteren. Dat hebben ze bijvoorbeeld bij Nibud al heel prima gedaan – ook al noemen ze het daar Begroten. Zou er een verschil zijn? Heb er even een kleine search op gedaan en ja, er is een verschil. Begroten is alleen het bedenken wat de financiële gevolgen zullen zijn van bepaalde keuzes. Budgetteren gaat verder dan dat. Dat is afspraken maken over uitgaven en je eraan houden. Hé, dat ken ik ergens van. Al staat Discipline bij mij dus vóór Budgetteren. Nou ja. We houden het dus op budgetteren, dat lijkt me helder.

Terug naar het leren budgetteren. Want ja, dat is te leren. Of in ieder geval het maken van een plan dat je uit de financiële problemen zou moeten kunnen helpen of houden – dat is te leren. Het stukje ‘je eraan houden’ is nog veel lastiger, dat hebben we in de vorige aflevering al besproken. Er zijn hele cursussen Budgetteren te krijgen. Budgetteren kun je leren. Budgetteren is te leren. Leren budgetteren. Omgaan met geld. You name it.

Is het nou echt zo moeilijk? Niet als je de eerdere stappen van Basics voor besparen allemaal goed snapt. Want budgetteren gaat gewoon net een stap verder dan het in kaart brengen van je inkomsten en uitgaven. Het is het vooruit plannen van je uitgaven. Daarbij gebruik je natuurlijk wat je weet over je eigen uitgavenpatroon. Je vergeet niet dat er maanden zijn waarin kosten langskomen die er in andere maanden niet zijn. En dat er maanden zijn waarin je extra inkomsten krijgt. Je vergeet ook niet dat je moet reserveren voor onverwachte situaties. Dat je geld apart moet zetten voor het eigen risico van je ziektekosten. Dat soort dingen. Plan je een jaar vooruit en dan ben je al een heel eind. En zie je dat je niet uitkomt, dan ga je dus posten zoeken om op te besparen.

Ik weet het – als ik het zo opschrijf lijkt het allemaal zo simpel. En zo voelt het voor jou vast niet. Mijn advies: maak het niet ingewikkelder dan nodig. Begin gewoon eens even bij stap 1. Tegen de tijd dat je bij stap 7 bent kun je de stap naar budgetteren denk ik ook wel zetten…

Basics voor besparen 6 – Discipline

Besparenblog Als je dan de punten hebt bepaald waarop je gaat besparen om uit te komen met je geld, dan komt het moeilijkste van alles… discipline. Besparen is geen éénmalige actie. Is geen project dat je een keer gedaan moet hebben en dan is het klaar. Nee, het is een verandering van je leefstijl. Klinkt behoorlijk dramatisch maar daar komt het voor veel mensen wel op neer. Wie gewend is niet na te denken bij het uitgeven van geld, gewoon te doen en laten en kopen waar hij zin in heeft, moet echt op een andere manier gaan denken als er bespaard moet worden. En dat klinkt makkelijker dan het is.

Ik val weer terug op mijn stokpaardje: de gelijkenis met afvallen. Wie zich daar weleens mee bezighoudt heeft vast weleens diezelfde zin ergens gehoord of gelezen: ‘het is een verandering van je levensstijl’. Je moet andere keuze maken dan voorheen. Nu is bij ons de vakantie net afgelopen, dus ik heb me weer volop in het proces van ‘een paar kilo eraf’ gestort. En ik merk dat ik daarbij zelfs in geldtermen denk. Als ik trek heb in iets lekkers, we hebben het in huis, denk ik ‘dat kost me eigenlijk teveel calorieën’. Want zo zie ik afvallen: je hebt een budget aan calorieën dat je mag besteden. Maar goed, daar gaat deze blog niet over.

Discipline dus. Dingen doen waar je geen zin in hebt (goedkopere pindakaas dan je vertrouwde Calvé) en dingen laten waar je wel zin in hebt (duur uit eten, onbezonnen shoppen), en dat nog voor de langere termijn volhouden ook. Of ‘zin in hebt’… misschien kan ik beter zeggen ‘gewend aan bent’. Anders klinkt het meteen allemaal zo negatief en dan heb je de eerste slag al verloren. Je aan regeltjes houden, die regeltjes inslijpen in je dagelijkse handelingen en denkwijze. Volhouden. Een uitspatting hier of daar kan misschien best (afhankelijk van je financiële situatie) maar de normale gang van zaken moet kloppen: niet meer uitgeven dan er binnenkomt en bij voorkeur elke maand wat opzij zetten voor onvoorziene situaties.

Natuurlijk zijn er mensen die er een sport in zien om te besparen en er werkelijk lol in hebben. Dat is een zegen! Je kunt jezelf alleen niet dwingen om het op die manier te benaderen. Dan is het handig om jezelf af en toe te belonen. En nee, niet met enorm dure aankopen waardoor je alle besparingen direct weer teniet doet. Maar wel met dingen die je anders niet zou doen – terwijl je er wel enorm van geniet. Die beloning mag best een beetje geld kosten, als dat dan maar weer in je budget past. En budgetteren… daar ga ik volgende keer op in.

Meer in de serie Basics voor besparen:

Basics voor besparen 5 – Prioriteiten stellen

Besparenblog Ik vergeet nooit de lezing van Marieke Henselmans waar ik een paar jaar geleden opeens belandde, als ik het goed heb in de bibliotheek van De Rijp. Eén van de belangrijkste dingen die ik daar opstak was dat het bij besparen vooral draait om prioriteiten. Niet besparen op de dingen die het allerbelangrijkst voor je zijn – ook al denkt een ander misschien: hoe kun je dáár nou geld aan uitgeven als je zo weinig hebt? Marieke had het met boeken. Toen ze geen cent te makken had kocht ze nog steeds boeken. Terwijl ik – ook als ik geld genoeg heb – boeken al snel een te grote uitgave vind. Kan ik toch ook in de bieb lenen?

Zodra je op een rijtje hebt waar je geld naartoe gaat, hoe je meer geld kunt binnenslepen en op welke uitgavenposten je zou kunnen besparen, is het tijd voor een bespaarplan. Niet in het wilde weg al die mogelijke besparingen maar uitvoeren. Het klinkt logisch om dat wel te doen: dan zet het tenminste zoden aan de dijk en schiet het een beetje op. Alleen: als je alle uitgaven schrapt is de kans groot dat je het niet erg lang volhoudt. Net zoiets als een dieet waarbij je opeens nagenoeg niets mag eten. Hoe lang trek je dat?

Bij besparen gaat het om de lange termijn. Het is leuk als je twee maanden lang veel minder uitgeeft, natuurlijk. Alleen val je daarna net zo snel weer terug in je oude patroon en dan heb je op termijn niets bereikt. Je moet een nieuw uitgavenpatroon zien te vinden waarbij je wel een leuk leven houdt. En dat is nou net waarom je die prioriteiten stelt. De uitgaven die voor jou het allerbelangrijkst zijn, daar zal je als laatste op besparen. De uitgaven die minder belangrijk voor je zijn, die neem je als eerste. Besparen daarop doet het minste pijn. Zo zorg je dat je uiteindelijk geld overhoudt voor de dingen die voor jou prioriteit nummer 1 zijn. Ook al hoort die uitgave misschien niet standaard bij jouw inkomstenniveau. Zoals de boeken voor Marieke.

Basics voor besparen 4 : Minder uitgeven

file000187746493 En dan nu … in het vierde deel pas… komen we bij wat de meeste mensen onder ‘besparen’ verstaan. Minder geld uitgeven. Kostenposten verminderen of wegstrepen. Waar kunnen we op beknibbelen? Welke besparingen doen het minste pijn? Of leveren het meeste op?

Voor sommige mensen is het relatief gemakkelijk om minder geld uit te geven. Als je altijd heel ruim geleefd heb en veel geld uitgegeven hebt aan dingen die van de ene op de andere dag stopgezet kunnen worden is het niet zo moeilijk. Wat overigens niet wil zeggen dat het geen probleem is. Immers: een stap terug doen in de uitgaven die je gewend was is sowieso niet leuk.

Ook bij het zoeken naar besparingen in je uitgavenpatroon geldt dat je niet in het wilde weg maar van alles moet gaan doen. Als je weloverwogen te werk gaat hebben je inspanningen veel meer effect. En voorkom je dat je de verkeerde bespaarposten kiest.

Je gaat dus terug naar stap 2, waar je inzicht hebt gekregen in je inkomsten en uitgaven. Je ziet daar hoeveel je waaraan uitgeeft. Een goede graadmeter voor je bespaarmogelijkheden is een beeld van hoe anderen het doen. Dat kun je mooi bekijken via het Persoonlijk Budgetadvies van Nibud. Helemaal gratis.

Zit jij met sommige kostenposten ruim boven het gemiddelde van een soortgelijk gezin, dan is het zinvol om eens te gaan bekijken hoe dat komt. Geef je veel meer uit dan anderen aan boodschappen? Aan verzekeringen? Aan energie? Aan vervoer? Dat zijn dan de eerste onderwerpen om verder in te duiken. Daar kun je waarschijnlijk leuk besparen.

Een voordeel van de huidige economische situatie is dat je niet de enige bent die aan het besparen gaat. Er zijn heel veel mensen die in dat schuitje zitten, en een flink aantal daarvan deelt zijn of haar ervaringen op internet. Het is zeker zinvol om eens lekker te struinen door de verschillende bespaarblogs en vele bespaartips die te vinden zijn. Ongetwijfeld talloze open deuren, dingen die je allang gedaan hebt of zaken die voor jou niet van toepassing zijn. Maar je vindt op die manier vast ook veel ideetjes om geld besparen voor jou leuker of makkelijker te maken.

Basics voor besparen 3 : Meer inkomsten mogelijk?

Besparenblog Je hebt nu je Administratie op orde en bovendien heb je Inzicht in je inkomsten en uitgaven. Je weet dus wat er wanneer binnenkomt op je rekening, en hebt in beeld waar je dat geld dan zo in de loop van de tijd zo ongeveer aan uitgeeft. Dan is het tijd om te gaan kijken wat er beter kan. Als het gaat over besparen duiken de meeste mensen meteen bovenop de uitgaven. Wat kan minder? Wat kan omlaag? Want dat is het doel immers, minder geld uitgeven. Eigenlijk klopt dat niet helemaal. Het doel is om (meer) geld over te houden. Of in ieder geval uit te komen met wat er binnenkomt. Dat er onder de streep geen ‘min’ staat, maar tenminste een 0 of liever nog een positief getal. Zodat je geld kunt gaan reserveren, sparen.

Omdat het verhaal twee kanten heeft – inkomsten en uitgaven – is het ook voor veranderingen belangrijk om naar twee kanten te kijken. Niet alleen naar de uitgaven dus, maar ook naar de inkomsten. Stel jezelf eens even heel serieus de vraag of je inkomsten niet omhoog kunnen. Daar kun je allerlei manieren voor verzinnen. Ik roep er zomaar even wat:

meer uren werken
opslag vragen omdat je die al heel lang niet hebt gehad
een andere, beter betaalde baan zoeken
überhaupt een baan zoeken als je nu van een uitkering leeft
freelance werk gaan doen voor extra inkomsten
een krantenwijk
een hondenuitlaatservice
etc. etc.

Probeer hier eens buiten de vaste kaders te denken van wat je altijd al hebt gedaan. Vraag je af aan wat voor diensten er wellicht behoefte is waar jij iets mee kunt, en waar je dus geld mee kunt gaan verdienen. Dat hoeft niet op grote schaal te zijn – elke euro is er één. En wie weet, mondt het uit in een goedlopend bedrijf. Je weet maar nooit.

Dit gaat allemaal over inkomsten uit werk. Daarnaast zijn er nog allerlei andere bronnen van binnenkomende euro’s. We noemen dat even ‘voorzieningen‘, denk aan kinderbijslag, toeslagen (zorgtoeslag, huurtoeslag, kinderopvangtoeslag, kindgebonden budget). Maar ook gemeentelijke regelingen die jouw financiële situatie een beetje kunnen verlichten. Met Bereken uw recht van Nibud en Stimulansz kun je zien op welke landelijke tegemoetkomingen, toeslagen, subsidies of gemeente specifieke regelingen je wellicht recht hebt. Je moet wel de nodige gegevens invoeren. En dat is natuurlijk geen probleem, want jij hebt je administratie op orde!

Basics voor besparen 2 : Inzicht geeft uitzicht

Als je je administratie op orde hebt, is deze stap in principe niet zo spannend. Je hebt immers al je papieren op een plek waar je ze gemakkelijk vinden kunt. Dus dan moet het een makkie zijn om goed in beeld te krijgen wat je per
Besparenblog maand binnenkrijgt aan geld, en wat je per maand uitgeeft. Misschien denk je: ja hállo: ik heb gewoon altijd meer uitgaven dan inkomsten dus houd ik aan het eind van mijn saldo altijd een stukje maand over. Tja, maar zo gemakkelijk kom je niet van me af. Zelfs áls dat allemaal zo is, dan nog moet je eerst weten waar de pijnpunten in jouw inkomsten en uitgaven zitten. Pas dan kun je er iets aan doen tenslotte!

Een overzicht maken van je inkomsten en uitgaven kun je op allerlei manieren doen. Op papier, in een Excel-sheet, online, net wat jij handig vindt. Op internet zijn genoeg voorbeelden te vinden van invulschema’s. Bij Nibud, allerlei kleine clubjes, en ook de banken bieden vaak wel iets aan. Ik zie bij Rabobank bijvoorbeeld de Budgetplanner. Nu gaat budgetteren natuurlijk nog een stap verder, dat is kijken naar de toekomst – wat je dan per maand gaat uitgeven. Nu zitten we nog in de fase van het in kaart brengen van hoe het nu gaat. Pas daarna ga je kijken waar je naartoe wilt met je uitgaven per maand.

Een online huishoudboekje kan ook uitkomst bieden. AFAS Personal is een bekende (voorheen Yunoo), maar er zijn er nog veel meer. Kijk maar eens even op dit overzicht op Wijzer in geldzaken! Met zo’n huishoudboekje worden jouw inkomsten en uitgaven in categorieën ingedeeld en krijg je snel en gemakkelijk inzicht in hoe je ervoor staat.

Maar nogmaals: niet iedereen is zo digitaal ingesteld. En met een schriftje met een rekenmachine kun je ook prima uit de voeten om inzicht te krijgen in je inkomsten en uitgaven. Om vervolgens te gaan kijken op welke manier je die beter in balans kunt krijgen.

Basics voor besparen 1: Administratie op orde

Besparenblog Okay, we gaan beginnen met het eerste deel van Basics voor besparen. De eerste stap is even logisch als simpel, en toch een enorm grote stap voor heel veel mensen. Als je serieus wit beginnen met besparen zul je eerst je administratie op orde moeten hebben. Hoe moet je anders de gegevens die je nodig hebt om de juiste keuzes te maken terugvinden? Hoe kun je weten wat je bespaart op bepaalde uitgaven als je niet weet wat je er nu aan uitgeeft? Doordat je de papieren ervan niet terug kunt vinden?

Kortom: aan de slag met de administratie, dat is het eerste wat je gaat doen. Nu roepen veel mensen dat ze daar niet zo goed in gaan. Er weinig van snappen. Alhoewel ik denk dat dit in veel gevallen een smoes is om het gewoon niet te doen, kan het natuurlijk zo zijn dat je er echt geen gevoel voor hebt. Administratie moet je ook een beetje liggen immers. En als het jou nou niet ligt?

Tja, dan kun je verschillende dingen doen. Zelf zwoegen en ploeteren met een rood hoofd tussen al je papieren. Tot het moment komt dat je gillend alle mappen en A4tjes het raam uit gooit. Of gebruikt als brandstof voor de vuurkorf. En dat is natuurlijk niet de bedoeling. Je kunt ook om hulp vragen. Iemand die je kent, die wél feeling heeft met administratie, en die je volledig vertrouwt. Want tussen je papieren zitten altijd wel vertrouwelijke zaken die niet voor ieders ogen bestemd zijn.

Wil je geen bekende met zijn of haar neus in jouw papieren, dan kun je hulp inschakelen van een professional. Een budgetcoach of een professional organizer bijvoorbeeld. Die zijn ervoor opgeleid en weten precies wat waar moet. Wat je moet bewaren en wat weg kan. En laten je achter met een prachtig georganiseerde administratie. Waarbij het wel handig is als je weet hoe je het vervolgens moet bijhouden. Anders zit je later alsnog met je mappen bij die vuurkorf.

Zelf doen is uiteindelijk wel het beste trouwens. Ooit moet je het toch leren. Maar ook dan sta je niet alleen. Raadpleeg bijvoorbeeld de website van het Nibud eens goed. Die staat vol met handige tips en tricks om je administratie handig te ordenen en bij te houden. Echt niet moeilijk. Ook niet als je niet van papieren en cijfertjes houdt.

Basics voor besparen

Besparenblog Yippie, nog even en de zomervakantie begint. Een periode waarin ik net als mijn kinderen zés weken vrij ben en dus niet veel achter de PC zal zitten. Daarom schrijf ik deze week alvast een soort van basiscursus besparen voor beginners. Die wordt dan in delen op deze blog gepubliceerd terwijl ik lekker veel tijd besteed aan en doorbreng met mijn gezin. Ik noem de cursus ‘Basics voor besparen’. Heb wel al een aantal delen in mijn hoofd zitten, maar dat kan in de loop van de week zomaar veranderen natuurlijk.

Voor de doorgewinterde bespaarder zal de serie ‘Basics voor besparen‘ als het goed is weinig nieuws opleveren. Het wordt geen opsomming van allerlei kleine bespaarmaatregelen. Het zal veel meer gaan over de grote lijnen. Welke basisdingen moet je doen of laten als je geld wilt of moet besparen? Hoe begin je als bespaar-nieuweling? Als je net je baan kwijtgeraakt bent of met een echtscheiding te maken hebt. Als je weet dat je niet gaat uitkomen met je inkomen als je niets verandert. Dan moet je dus starten met besparen, en dan zijn die basics een goed begin. Want in het wilde weg gewoon maar uitgaven omlaag proberen te halen heeft veel minder effect dan wanneer je het in één keer goed aanpakt. Bovendien heb je er dan minder last van. En dat wil je waarschijnlijk het liefst: besparen zonder dat je er last van hebt. Zonder dat je dingen die jij belangrijk vindt hoeft te laten.

Wat natuurlijk wél kan is dat jij als doorgewinterde bespaarder een aantal zaken hebt waarvan je denkt: die mogen niet ontbreken tussen de Basics voor besparen. Mocht dat zo zijn, aarzel niet ze me te laten weten. Dat kan in de reacties hieronder of via [email protected].